Qigong is een oude Chinese oefening en helende techniek die meditatie, gecontroleerde ademhaling en bewegingsoefeningen omvat.
Het karakter “Qi” dat het eerste deel van Qigong vormt, is een moeilijk woord om te vertalen, volgens Peter Wayne, een assistent-professor in de geneeskunde aan de Harvard Medical School en de onderzoeksdirecteur van het Osher Center for Integrative Medicine van Harvard. Qi is een concept uit de traditionele Chinese cultuur dat grofweg vitale energie, informatie, adem of geest betekent. Het tweede karakter in qigong, “gong”, betekent cultivatie of meesterschap, zei Wayne. Qigong wordt daarom soms vertaald als ‘vitale energieteelt’ of ‘beheersing van jouw energie’.
Over de hele wereld worden er vele vormen van Qigong beoefend. Sommige van deze vormen hebben betrekking op ademhaling en meditatie om spiritualiteit en gezondheid te bevorderen, terwijl andere krachtiger zijn en oefeningen met vechtsporten omvatten. Tai chi, een veel beoefende oefening van lichaam en geest, wordt volgens Wayne soms een vorm van qigong genoemd omdat het ‘cultiveert, beweegt en helpt bij het beheren van Qi’.
Qigong versus Tai Chi
Hoewel ze veel kenmerken gemeen hebben, beschouwen de meeste mensen qigong en tai chi als twee verschillende praktijken. Wayne zei echter dat hij zich meer richt op de overeenkomsten tussen Qigong en Tai Chi, dan op hun verschillen.
‘De chi in het woord’ tai chi ‘is een ander karakter en heeft een andere betekenis [dan de’ qi ‘in qigong]. Maar de beoefening van tai chi is naar mijn mening gelijk aan een vorm van qigong. Jij’ opnieuw trainen om meer bewustzijn en controle te hebben over je ‘levenskracht’ – je fysiologie of energie, “vertelde Wayne Live Science. En sommige vormen van Qigong zijn bijna niet van tai chi te onderscheiden, voegde hij eraan toe.
Er zijn echter andere vormen van Qigong die er heel anders uitzien dan Tai Chi. Dit zijn eenvoudige, langzame bewegingen die herhaaldelijk worden uitgevoerd. Een van de meest basale vormen van qigong is Baduanjin qigong, die acht bewegingen heeft, vaak de acht stukken brokaat of stof genoemd. (Vertalingen variëren.) De bewegingen zijn: Met twee handen op de hemel drukken, de boogpees trekken en de pijlen laten vliegen, Hemel en aarde scheiden, Wijze uilen naar achteren, Ponsen met boze blik, Stuiteren op de tenen, Big Bear draait van opzij naar de zijkant en de tenen aanraken en dan achteruit buigen.
Hoewel de bewegingen van Qigong in sommige gevallen anders kunnen zijn dan die van Tai Chi, bevatten beide oefeningen kracht en flexibiliteit met ademhalingsoefeningen, gerichte aandacht en beeldtaal. Het grootste verschil tussen qigong en tai chi heeft meer te maken met de perceptie van het publiek van deze lichaam-geest oefeningen dan volgens de praktijken zelf, volgens Wayne, die zei dat qigong een stigma heeft in bepaalde samenlevingen.
“Er zijn religieuze culten [in China] die Qigong-praktijken hebben, en er is veel politieke wrijving tussen sommige van deze groepen en de Chinese regering omdat ze cultachtig en esoterisch zijn,” zei hij.
Chinese ambtenaren hekelden één vorm van Qigong, Falun Gong, als een cultus in 1999. Dit resulteerde in een grote demonstratie van Falun Gong-aanhangers in Beijing, wat de regering ertoe bracht de praktijk helemaal te verbieden, wat leidde tot de arrestaties van duizenden Falun Gong-volgers . De daaropvolgende gevangenneming en foltering van deze volgelingen gaf aanleiding tot reacties van mensenrechtenorganisaties, evenals verschillende resoluties van het Amerikaanse Congres waarin de Chinese regeringen worden onderdrukt over wat zij een ‘vreedzame spirituele beweging’ noemen.
Oefening versus genezing
Voor veel van degenen die het beoefenen, is Qigong een individuele lichaam-geest-oefening, net zoals yoga. Maar er is ook een vorm van Qigong die zich richt op het helen van anderen.
“De Qigong-oefeningen die je zelf doet, kunnen worden onderscheiden van wat ‘externe Qigong’ wordt genoemd, wat een oefening is die lijkt op verre Reiki-genezing,” zei Wayne.
In externe Qigong diagnosticeert een Qigong-therapeut eerst patiënten volgens de principes van de traditionele Chinese geneeskunde (TCM) en gebruikt vervolgens “uitgestoten Qi” om genezing te vergemakkelijken, volgens een paper gepubliceerd in het American Journal of Health Promotion, waarin de gezondheidsvoordelen werden beoordeeld van qigong en tai chi.
De auteurs van het artikel schreven dat “zowel interne Qigong (persoonlijke oefening) als externe Qigong (door clinici uitgezonden Qi) worden beschouwd als van invloed op het evenwicht en de stroom van energie en het verbeteren van de functionaliteit in het lichaam en de geest.” De beoordeling door de auteurs van de gezondheidsvoordelen van qigong was echter beperkt tot de persoonlijke praktijk van qigong. Er is geen wetenschappelijk bewijs om de werkzaamheid van externe Qigong bij de behandeling van gezondheidsproblemen of ziekten te ondersteunen.
Maar onderzoek naar het bredere, gerelateerde veld van bioveldtherapie is aan de gang, zoals Wayne aangaf. Een recente pilotstudie, gepubliceerd in het Journal of Alternative and Complementary Medicine, beoordeelde gerandomiseerde gecontroleerde studies van bioveldtherapieën – inclusief externe Qigong, Healing Touch, Johrei, Reiki en Therapeutic Touch – en ontdekte dat tweederde van de 18 beoordeelde onderzoeken aantoonde bij minste gedeeltelijke effectiviteit. Dit leidde de auteurs tot de conclusie dat verder onderzoek op dit gebied gerechtvaardigd is.
Wetenschappelijke ondersteuning van Qigong
In tegenstelling tot Tai Chi, is Qigong niet breed bestudeerd vanwege zijn gezondheidsvoordelen, volgens Wayne, die opmerkte dat meer onderzoek van hoge kwaliteit nodig is voordat definitieve uitspraken over de werkzaamheid van Qigong kunnen worden gedaan. Persoonlijke beoefening van Qigong wordt echter niet als ongezond beschouwd, omdat dit meestal zachte bewegingen en ontspanning met zich meebrengt.
Een van de grootste studies met Qigong is de beoordeling in 2010 van 66 studies met in totaal 6.410 deelnemers, die werd gepubliceerd in het American Journal of Health Promotion (zie hierboven paragraaf over lichaamsbeweging versus genezing). Hoewel de onderzoekers qigong- en tai chi-studies in hun review combineerden, vonden ze verschillende positieve resultaten die suggereren dat beide vormen van oefening de botgezondheid en het evenwicht verbeteren.
Een onderzoek uit 2007, gepubliceerd in Journal of Hypertension, toonde aan dat Qigong-oefening een mild positief effect had op het verlagen van de bloeddruk, hoewel de auteurs verklaarden dat verder onderzoek nodig was om deze resultaten te bevestigen. De auteurs van een onderzoek uit 2007 & gepubliceerd in het Journal of Alternative and Complementary Medicine geven een vergelijkbare verklaring af nadat ze hebben geconcludeerd dat Qigong-oefening een mild positief effect heeft bij het beheersen van diabetes.
Onderzoek is gaande naar de werkzaamheid van Qigong als een aanvullende behandeling voor kankerpatiënten, zei Wayne.